Ali Şamil Hüseyinoğlu

İKİ RUS SUBAYININ HATIRALRINDA İSTANBUL

21. yüzyılın en tarihî ve en çağdaş şehirleri arasında yerini alan İstanbul sömürgecilerin dikkatinden dışta kalmamıştır. Askeri gücü artan Rusya 17 yüzyıldan bu bölgeni işkâl etmeği karşısına maksat koymuştur. Doğuda Deli Petro gibi tanınan Rus çarı I Petr İstanbul’u işkâl edip ülkesini dünyanın en gülcü devletine çevirmek istemiş, bunu kendi başarmadıkça torunlarına vasiyet emmiştir. 

Rus çarları da şu vasiyeti hayata geçirmek için zaman-zaman savaşlara atılmışlar. Savaşa hazırlık döneminde ajanların infarmosyonuna da çok önem vermiştir. Daha yeterli bilgiler elde itmek için ordusunda hizmet eden Türksoylu subayları da  kullanmıştı.

Rusya’nın İstanbul’a gönderdiği subaylar ise şu şehri büyük sevgi ile tanıtamaya çalışmışlar. Onların yazdıklar hatıralardan Rusya’nın gizi servisi dosya gibi yararlanmışsa, halk onları okudukça içlerinde İstanbul’a muhabbet, sevgi uyartmıştı. Böylece kendileri de duymadan yazdırdıkları hatırat ve seyahatname Dünya Edebiyatı’a hizmet etmişler.

Bildiride 19 yüzyılda Rus ordusunda hizmet ederek albay ve paşa rütbesine dek yükselmiş İsmayıl bey Kutkaşenlinin ve Abbaskulu ağa Bakıhanovun hatıra ve makaleleri eleştirilecektir.

Anahtar kelimeler: İstanbul, Rus istihbaratı, İsmayıl bey Kutkaşenli, Abbaskulu ağa Bakıhanov

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ. I. ULUSLARARASI DÜNYA EDEBİYATINDA İSTANBUL  SEMPOZYUMU

                               (6-8 MAYIS 2010, İstanbul)